Ecrimisil Davası Nedir?

4 Temmuz 2022 by admin0
ecrimisil-davasi-nedir-1-1200x625.jpeg

Ecr-i misil (Haksız İşgal) Tazminatı Davası

Ecrimisil Davası, diğer bir deyişle haksız işgal tazminatı, bir mal üzerinde kullanma ve yararlanma hakkı olmayan kişinin, o malı haksız olarak kullanması neticesinde mal sahibine ödemek zorunda olduğu tazminattır. Uygulamada kullanım bedeli olarak da ifade edilmektedir. Genelde arada bir hukuki ilişki olmadığı veya var olan hukuki ilişkinin sona ermesine rağmen kişinin, malı kullanmaya devam etmesi durumunda ödenir. Hukukumuzda ecrimisil talebi için belirli şartların varlığı gerekmektedir.

Ecrimisil (Haksız İşgal) Tazminatı Şartları Nelerdir?

Ecrimisil talebinde bulunabilmemiz için aşağıda sayacağımız tüm koşulların gerçekleşmesi gerekmektedir. Bu koşullardan birinin bile gerçekleşmediği durumlarda haksız işgal tazminatı talep etmek mümkün değildir. Bu şartlar şu şekildedir:

 

  • Haksız bir işgal olmalı,
  • Malı işgal eden kişi kötüniyetli olmalı,
  • Haksız kullanım sonucu malik(mal sahibiI) zarara uğramalı,
  • Uğranılan zarar ile haksız işgal arasında bir nedensellik bağı olmalıdır.

 

1.)Haksız İşgal Şartı

Ecrimisil tazminatı talep edebilmenin ilk şartı mal üzerinde haksız bir işgalin olmasıdır. Malikin rızası olmadan veya geçerli bir hukuki ilişkiye dayanmadan bir malın kullanılması sonucu haksız işgal ortaya çıkmaktadır. Örneğin; kiracı, bir kira sözleşmesine dayanarak mal sahibinin evini kullanmaya devam ettiği sürece haksız işgal söz konusu olmayacaktır. Artık kira sözleşmesi sona erdikten sonra halen, o evde kalmaya devam ediyorsa haksız işgalci konumuna düşecektir. Çünkü kullanma hakkını veren geçerli hukuki ilişki ortadan kalkmıştır.

Bir başka örnek vermek gerekirse, mülk sahibinin rızası olmadan arabanızı, o kişinin otoparkına park ettiğinizde yine haksız işgal durumu ortaya çıkacaktır.

2.) Kötüniyet Şartı

Ecrimisil tazminatı talep edilebilmesi için bir diğer şart işgali yapan kişinin kötüniyetli olmasıdır. İyiniyetin olduğu durumlarda ecrimisil tazminatı talep edilemez. Hukukumuzda iyiniyet/kötüniyet kavramları bilme veya bilebilecek durumda olma şeklinde ölçülür. Yani işgalcinin malı haksız olarak kullandığını bilmesi veya bilebilecek durumda olması gerekir.

Bir örnek verecek olursa; bir kişinin taşınmazı üzerinde olan meyve ağaçları yeni kadatro tespitiyle komşu taşınmazın sınırları içinde kalabilir. Böyle bir durumda malik, yeni kadastro  tespitini bilmiyorsa ağaçların meyvelerini topladığı için ondan ecrimisil bedeli talep edilemez. Zira olayda  bir kötüniyeti bulunmamaktadır.

3.) Zarar Şartı

Ecrimisil Davası tazminatı talep edebilmenin bir diğer şartı haksız işgal sebebiyle bir zarar doğmuş olmasıdır. Ecrimisil davalarındaki zararın içeriği; malın kullanımından kaynaklanan yıpranma ve malikin, malı kullanamadığı için mahrum kaldığı fayda şeklindedir. Yukarıda örneğe dönecek olursak; komşunuzun, sizin olduğunuza bile bile bahçenizdeki meyce ağaçlarının meyvelerini toplaması durumunda, ağaçtaki meyvelerden mahrum kaldığınız için zarar şartı gerçekleşmiş olacaktır.

4.) İlliyet Bağı Şartı

Son şart ise yapılan haksız işgal ile meydana gelen zarar arasında bir illiyet bağı yani bir nedensellik bağı olmasıdır.

Ecrimisil Davası
Ecrimisil Davası

Paydaşlar ve Mirasçılar Arasında Ecrimisil Davasının Koşulları

Paylı mülkiyete konu bir taşınmazda bir paydaşın, diğer paydaş/paydaşların payına düşen bölümü rıza dışında kullandığı durumlarda veya miras ortaklığı yani elbirliğiyle mülkiyet söz konusu ise bir mirasçının, diğer mirasçıların rızasını almadan miras mallını kullandığı durumlarda haksız işgali yapan paydaş veya mirasçıdan ecrimisil talep edebilmek için “intifadan men” koşulunun gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

İntifadan men koşulunu gerçekleştirmek için paydaşlar veya mirasçılar, haksız işgali yapan paydaş/mirasçıya noterden ihtarname göndermelidir. Kural olarak intifadan men edilmedikçe, paydaşlar veya mirasçılar birbirlerinden ecrimisil talep edemezler. Ancak bazı durumlarda intifadan men koşulu sağlanmadan doğrudan ecrimisil talebinde bulunulabilir.

 

İntifadan men koşulunun istisnaları şu şekildedir:

  • İşgal edilen yer bağ, bahçe gibi doğal ürün veren bir yerse veya ev, işyeri gibi kira getirisi olan bir yer verse intifadan men koşulunun gerçekleştirmeksizin paydaş ecrimisil talep edebilir.
  • Ecrimisil talep eden ortağın, öncesinde ortaklığın giderilmesi, el atmanın önlenmesi gibi davalar açması durumunda yine intifadan men koşulu aranmaz.
  • Paydaşlar arasında malın nasıl kullanılacağına ilişkin bir fiili taksim veya kullanım sözleşmesi yapıldığı durumlarda, anlaşmaya aykırı davranan paydaş aleyhine ecrimisil davası açılması için intifadan men koşulu aranmaz.
  • Kamu kurumlarının ortak olduğu mallarda, kamu kurumunun ecrimisil davası açabilmesi için intifadan men şartı aranmaz.

 

Ecrimisil Tazminatı Hesabı Nasıl Yapılır?

Ecrimisil tazminatı davalarında, ecrimisil bedeli taşınmazda keşif yapılarak bilirkişilerce hesaplanmaktadır. Bu sebeple mutlaka keşif ve bilirkişi deliline dayanılması gerekmektedir.

Ecrimisil tazminatı belirlenirken, civardaki emsal taşınmazların kira bedelleri esas alınmaktadır. İşgal edilen taşınmazın üstün ve eksik yönleri, civardaki emsal taşınmazlar ile karşılaştırılmakta, işgal edilen taşınmaz kiraya verilse ne kadar kira geliri getireceği belirlenmekte ve buna göre ecrimisil tazminatı hükmedilmektedir.

Diğer bir hesaplama yöntemi ise malikin mahrum kaldığı kazancın hesaplanması şeklindedir. Eğer işgal edilen taşınmaz, verdiği ürünlerle yüksek kazanç getiren bir yer ise ecrimisil bedeli olarak malikin, işgal nedeniyle mahrum kaldığı karını talep etmek malikin yararına olacaktır.

Ecrimisil Tazminatında Faiz ve Zamanaşımı

Ecrimisil Davası tazminatı için özel bir zamanaşımı süresi öngörülmüştür. Zamanaşımı süresi 5 yıl olup, bu 5 yıl dava tarihinden geriye dönük olarak işlemeye başlar. Yani haksız işgal 5 yıldan uzun bir süredir devam ediyor olsa bile ancak son 5 yılın ecrimisil bedeli talep edilebilir. 5 yıldan kısa süren işgallerde ise sadece işgal ettiği süre kadar ecrimisil bedeli talebi mümkündür.

Ecrimisil tazminatına, haksız işgalin başladığı tarihten itibaren kademeli olarak faiz işletilebilmektedir. Ancak özel hukukta taleple bağlılık ilkesi geçerli olduğundan eğer dava tarihinden itibaren faiz talep edilmiş ise mahkeme, tazminata dava tarihinden itibaren yasal faiz işletilmesine karar verecektir.

Ecrimisil Tazminatı Davalarında Yargılama

Ecrimisil davaları genelde müdahalenin men’i (el atmanın önlenmesi) ve tapu iptal tescil davalarıyla birlikte açılsa da tek başına açılması da mümkündür.

Ecrimisil davalarında ispat yükü davacıdadır. Malik, haksız işgali, haksız işgalin ne kadar sürdüğünü, haksız işgal nedeniyle uğradığı zararı kanıtlamak durumundadır.

Ecrimisil tazminatı davalarında görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesi olup, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinde açılmalıdır.


Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *


Av. Yasemin Şen

Hukuk, güven koruyucu normlar oluşturmak, bu güvenin nitelik, koşul ve kapsamını belirleyici teknik güvenlik normları yaratmak ve güvene dayalı hareketi koruyarak sorumluluk altında sonuçlar bağlamak zorundadır.

® Yasemin Hukuk Bürosu | SEO Hizmeti – seogezegeni.com & proji.com.tr