Hangi hallerin iş kazası sayılacağından “İş Kazası Sebebiyle Tazminat” davası başlıklı yazımızda bahsetmiştik. İş kazası nedeniyle tazminat davası açabilmek için öncelikle yaşanan olayın SGK tarafından “iş kazası” olarak nitelendirilmesi gerekmektedir. Yaşanan olayın SGK tarafından iş kazası olarak kabul edilmediği durumlarda bu yazımızın konusu olan iş kazasının tespiti davası açılması  gerekmektedir. Bu dava, tazminat davasından ayrı bir davadır.

 Bir iş kazası meydana geldiğinde, işveren tarafından derhal(3 gün içinde) SGK’ya bildirim yapılmalıdır. Bu bildirim üzerine SGK müfettişleri tarafından iş kazasının gerçekleştiği yerde bir inceleme yapılır ve olayın iş kazası olup olmadığına, nasıl gerçekleştiğine, tarafların kusur durumuna ilişkin bir inceleme raporu düzenlenir. Bu inceleme raporunda; gerçekleşen olay, iş kazası olarak nitelendirildiği takdirde doğrudan iş kazası nedeniyle tazminat davası açılabilir. Ayrıca yaşanan olay, iş kazası sayıldığı takdirde SGK tarafından yaralanma durumunda işçiye, ölüm durumunda ise işçinin yakınlarına maaş bağlanır.

 Ancak SGK tarafından, meydana gelen olay iş kazası olarak kabul edilmediği takdirde; işçi, doğrudan iş kazası nedeniyle tazminat davası açar ise mahkeme, davaya devam etmez. İşçiye, iş kazasının tespiti davası açması için süre verir. Açılacak bu tespit davasının sonucu, tazminat davasının sonucunu doğrudan etkileyeceğinden tespit davasının sonucu beklenir.

İş kazasının tespiti davasının, hem SGK’ya, hem de işverene karşı açılması gerekmektedir. Bu dava için zamanaşımı süresi, iş kazası meydana geldikten sonra 10 yıldır. İş kazası neticesinde işçinin vefatı durumunda, bu davayı işçinin mirasçıları açabilir. Açılacak davada meydana gelen olayın iş kazası olduğu her türlü delille ispatlanabilir.

 İş kazasının tespiti davasının işçi lehine sonuçlanması durumunda; işçiye, işçi ölmüşse yakınlarına SGK tarafından maaş bağlanır. Akabinde artık işçi, işverene karşı iş kazası nedeniyle tazminat davası açabilir. İşçiye, SGK tarafından bağlanan gelirin bir kısmı, tazminat davasında tazminat miktarından indirilir.

 Sıkça karşılaştığımız durumlardan birisi işverenin, bir kaza meydana geldiğinde SGK’ya bildirim yapmamasıdır. Bildirim olmadığı için SGK müfettişlerince işyerinde soruşturma yapılamaz ve iş kazası olduğu raporlanamaz. Böyle bir durumda işçinin SGK’ya bildirim yapması gerekir. Bildirim yapılmadan doğrudan tazminat davası açılır ise mahkeme, işçiye SGK’ya bildirim yapması için süre verir. SGK’nın düzenleyeceği raporun sonucuna göre davaya devam olunur.

İş kazasının tespiti davasında görevli mahkeme, iş mahkemeleridir. Yetkili mahkeme ise davalıların yerleşim yeri mahkemesi veya işin yapıldığı yer mahkemesidir.